Fatih Sultan Mehmet'in ünlü portreleri Londra'da sergileniyor

Sanat eleştirmenleri açısından Orta Çağ'ın en önemli liderlerinden birinin, modern sayılabilecek bir portresi olma özelliği taşıyan tablonun yolculuğu, Fatih Sultan Mehmet'in Bellini'yi İstanbul'a davet etmesiyle başladı. Venedik Cumhuriyetiyle bir anlaşma imzalayan Osmanlı İmparatorluğu, 1479'da Venedik'ten İstanbul'a hem resimde hem de heykelde başarılı bir sanatçı gönderilmesini istedi. Bu şekilde İstanbul'a gelen Bellini, 1481'e kadar İstanbul'da kaldı. Fatih Sultan Mehmet'in portresinin yanı sıra bir de madalyonunu yapan Bellini, dönemin Osmanlı vatandaşlarını, manzaralarını ve kıyafetlerini de resmetti. İtalyan Rönesans sanatçılarının biyografilerini kaleme alan 16. yüzyıl yazarı Giorgio Vasari'ye göre portrenin yapımı İstanbul'da başlasa da Venedik'te tamamlandı.

Portre Detayları

Üzerinde 1480, Kasım'ın 25 inci günü ifadesi yazsa da zamanla tahrip olan tablodaki bazı müdahaleler nedeniyle yazılar ya tamamen okunamıyor ya da yeniden yazılmış durumda. Buna rağmen tablodaki bazı yazılar ve detaylar net şekilde görülebiliyor. Alt kısmında incelikle işlenmiş dantelli bir örtünün yer aldığı kemerli kapının iki ayağında kısmen tahrip olmuş iki yazı dikkati çekiyor. Bunların birinde Latince "Victor Orbis" (Dünyanın Fatihi), diğerinde ise 1480, Kasım'ın 25 inci günü yazısı okunabiliyor. Portre, kişilerin özelliklerini sembollerle anlatma tekniğinin de örneklerini taşıyor. Portrenin sağ ve sol üst köşelerinde yer alan üçer taç, Fatih'in üç büyük zaferini simgeliyor. Bunlar Roma İmparatorluğu'nun yıkılışını sembolize eden İstanbul'un fethini, Anadolu'nun fethi anlamına gelen Konya'nın ve Trabzon Rum İmparatorluğu'nun alınmasını işaret ediyor.

Madalyonlar

Fatih Sultan Mehmet'i tasvir eden üç madalyon sergileniyor. VA'da Fatih Sultan Mehmet'in tasvir edildiği tek eser Bellini'nin tablosu değil. Sergide, İstanbul ziyareti sırasında Fatih'i yakından görüp portresini çizme şansı yakalayan Bellini'nin bir de Sultan Mehmet'i tasvir ettiği kabartmalı bronz madalyonu bulunuyor. Madalyonun bir yüzünde Fatih'in sol profilden portresi bulunurken arka yüzünde yine tablodaki gibi üç taç yer alıyor. Bellini'nin madalyon ve portresi, Fatih'in dönemin Avrupa'sında da tanınan bir yüz haline gelmesi açısından önem taşıyor. Bellini'nin İstanbul dönüşü yaptığı tahmin edilen madalyon, sanatçının bilinen tek madalyonu olma özelliğine de sahip. Fatih Sultan Mehmet'in portresini taşıyan bir diğer madalyonun sahibi ise Constanza de Ferrera. Bu madalyonun arkasında ise Fatih, at üzerinde görülüyor. Yine Sultan'ın isteği üzerine